İŞİTME ENGELLİLER DESTEK EĞİTİM RPOGRAMI

İŞİTME ENGELİ NEDİR?

İnsan kulağının belirli sesleri, (konuşmaları) algılama özelliği vardır. Kulağın duyma görevini yeterli şekilde yerine getirememe durumuna“işitme kaybı” denir. 

Odyogram kişinin işittiği ses miktarını ve iki kulaktaki işitme kaybını gösterebildiği bir tablodur. Grafiğin başında 125’ten 8000’e kadar sayılar yer alır. Bunlar frekans, yani farklı ses perdeleridir. Bireyin herhangi bir frekansta verilen sesi duymaması durumunda “işitme engeli” var diye adlandırılır. İşitme engeli ve tiplerinin farklı dereceleri bulunmaktadır.

Duyma durumunu tamamen ya da kısmen kaybetmiş bireylere işitme engelli denir. 

İşitme Engeli Tipleri Nelerdir?

  1. İletim Tipi İşitme Kayıpları 
  2. Mixt Tip İşitme Kayıpları 

İletim Tipi İşitme Kayıpları

Orta kulağa bağlı herhangi bir sorun varsa oluşan işitme kaybı iletim tipi işitme kaybıdır. 

İç kulak veya 8. Sinir iletiminde bulunan bir bozukluğa bağlı olarak oluşan işitme kayıplarıdır.

Max Tipi İşitme Kaybı

Hem iletim hem de sensörinöral olan oluşan işitme kaybı tipidir. 

İŞİTME KAYBI DERECELERİ NELERDİR?

  • 0 – 25 DB : normal işitme derecesi
  • 26 – 40 DB : hafif işitme derecesi
  • 41 – 55 DB : hafif-orta işitme derecesi 
  • 56 – 70 DB : orta – ileri işitme derecesi
  • 71 – 90 DB : ileri işitme derecesi
  • 91 – ve daha üzeri DB : çok ileri derecede işitme kaybı

İŞİTME ENGELLİNİN NEDENLERİ 

İşitme engelinin nedenleri 3 durumda ortaya çıkabilen durumlar şunlardır;

  • Doğum Öncesi Nedenler 
  • Doğum Anı Nedenler
  • Doğum Sonrası Nedenler

İşitme Engelinin Doğum Öncesi Nedenleri 

  • Hamilelik Döneminde Geçirdiği Enfeksiyon Ve Hastalık 
  • Hamilelik Döneminde Annenin Röntgen Çektirmesi 
  • Hamilelik Döneminde Annenin İlaç Ve Alkol Kullanılması 
  • Hamilelik Döneminde Geçirilen Kazalar 
  • Kan Uyuşmazlığı 
  • Genetik Faktörler 
  • Akraba Evliliği 

İşitme Engelinin Doğum Anı Nedenleri

  • Doğum Sırasında Meydana Gelen Komplikasyonlar 
  • Düşük Doğum Ağırlığı 
  • Erken Doğum 
  • Bebekle Kan Değişimi Gerektiren Sarılık 
  • Doğum Sırasında çocuğun baş, boyun ve kulakta görülen zedelenmeleri

İşitme Engelinin Doğum Sonrası Nedenleri 

  • Orta Veya İç Kulak Yapılarında Zedelenme 
  • Çocukluk Hastalıkları
  • 3 Aydan daha Fazla Süren Kronik Orta Kulak İltihapları
  • Yaralanmalar 

Çocukta İşitme Kaybı Yaratan Risk Faktörleri Nelerdir?

  • Çocuğun Ailesinde İşitme Engelli Olması 
  • Annenin Hamilelikte Kızamıkcık Olması
  • Annenin Hamilelikte Ya Da Doğum Sırasında Geçirdiği Enfeksiyon Hastalıkları 
  • Hamilelikte Zehirlenme Ya Da Toksit İlaç Kullanımı 
  • Kbb Deformasyon Bozukluğu Kulak Kepçesi Ya Da Kulak Kanalına İlişkin Anormallikler 
  • Bebeğin 1500 Gramdan Az Doğmuş Olması 
  • Yüksek Düzeyde Bilirubin Seviyesinin Olması
  • Doğum Sonrası Sarılık Nedeniyle Kan Değişimi
  • Menenjit Hastalığı Geçirmesi 
  • Yenidoğan’da Toksit İlaç Kullanımı 
  • Doğum esnasında veya sonra Solunum Güçlüğü Ya Da Solunum Kaybı Geçirmek

İşitme engeli Olan Çocuğun Dil ve Konuşma Gelişimini Etkileyen Faktörler

  • İşitme Kaybı Derecesi 
  • İşitme Kaybının Başladığı Yaş 
  • Başka Bir Özürünün Bulunup Bulunmaması 
  • İşitme Kaybının Tanımlandığı Yaş
  • Çocuğun Zihinsel / Bilişsel Durumu 
  • Eğitiminin Ve Danışmanlık Hizmetinin Başladığı Yaş
  • Sunulan Eğitim Ve Destek Hizmetleri Niteliği Ve Niceliği 

İşitme Engelinin Belirtileri Nelerdir?

  • Konuşmalarda Ve Diğer Sesler De Belirgin Bozukluk 
  • Söylenenleri Anlamada Güçlük Çekmek 
  • Söylenenlerin Birkaç Kez Tekrarlanmasını İstemek 
  • Televizyonun Ve Radyonun Sesini Fazla Açmak
  • Toplu Konuşmalardan Çekilmek Uzaklaşmak
  • Konuşurken Sürekli Yüze Bakma, Arkadan Seslenildiğini Duymakta Zorluk Çekmek
  • Bebeklerde Seslere Tepkisiz Olma 

 

İşitme Engelinin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

  • İşitme kaybı olan bireylere uzmanlar cihazlar önermektedir.
  • Geçici işitme  kayıplarında uzman doktorlar kontrolünde ilaçlar kullanılmaktadır.
  • Bazı tür işitme kayıplarında koklear implant takılarak tedavi yoluna gidilir.

 İşitme Engelliler İle Hatırlatmalar 

  • İşitme Engelliler Normal İnsanlarla Aynı Zeka Seviyesi Sahiptirler. 
  • İşitme Engellileri Zorlayan Tek Durum Öğrenirken zorluk yaşamalarıdır. Onların Da Bizler Gibi Normal İnsan Olduklarını Unutmamalıyız.
  • Bazı İşitme Güçlüğü Olan Kişilerin sizi Duyması İçin Yüksek Sesle iletişim kurmanız Gerekebilir.
  • İşitme Engelli Sözel Dil Edinimini Etkiler.
  • İşitme Kayıpları Erken Tanımlanabilir Ve Teşhis Edilebilirse Tıbbi Önlemler Ve Eğitsel Hizmetler Sağlanabilir.

İşitme Kaybı Derecesine Göre Uygulanan Eğitim Programları

Çocukların işitme kaybı dereceleri arttıkça kullanılan iletişim maddeleri ve eğitim teknikleri ve farklılık gösterir. Orta derecede kaybı olan bir çocuk kelime haznesi ve lisan gelişimini, konuşma bozukluğu terapisi veya okuma becerisine yardımcı eğitim almalıdır. İleri ve çok ileri derecede İşitme kaybı olan birey, okul yaşantısında özel eğitim programına ihtiyaç duyacaktır. İşitme derecesi 80 – 90 DB yaklaştıkça işitsel – sözel yöntemlere işaret lisanı yönetimininde eklenmesi (total iletişim) gerekecektir. 

İşitme Engelliler Eğitiminde Anne ve Çocuk

  • Çocuğun dikkatini çekmek için el ve ayaklarından dokunun, okşayın, gıdıklayın, hareket ettirin,
  • göz teması kurana kadar bekleyip ondan sonra tepki verin
  • çocuğa yüzünü, anneni yüzünü tutabileceği bir pozisyonda tutun
  • çocuğun, görsel alanı içinde ya da bebeğiniz ile ilgilendiği nesneye yönelik konuşun
  • pozitif ve ilginç yüz ifadeleri yapın
  • çocuğun ilgilenebileceği nesnelere dikkat çekin
  • uzun ve karmaşık cümleler yerine kısa basit mesajlar içeren ifadeler kullanın
  • Bir objeyi göstermeden önce ve gösterdikten sonra o objenin adını ifade etmelisiniz
  • Çocuğunuzla iletişim kurarken dikkat etmeniz gereken en önemli nokta Çocuğunuz ile göz teması kurarak onunla konuşmanızdır.

Özellikle çocuğunuzun konuşmaya başladığı dönemler de bazı kelimeleri öğrenmesi için de oldukça yararlı olacaktır. Bu şekilde iletişim kurarken üç temel adım izleyebilirsiniz;

  1. Çocuğunuzun göz hizasını takip edin
  2. iletişime geçmeden önce size baktığından emin olun
  3. çocuğunuzun ilgili olduğu olay ve nesneye yönelik konuşarak tepki verin. 

 

İşitme Kaybı Olan Çocuğun Dinleme Becerisini Geliştirmesi İçin Temel Kurallar Vardır. Bunlar;

  • sesleri fark ettiğiniz anda Onun da fark etmesini sağlayın.
  • gözlerinizi iyice açarak kulağınıza dokunup çocuğa “sesi duydun mu ?” sorusunu yöneltebilirsiniz.
  • ses ve ses kaynağı eşleştirin (örnek köpek ve hav sesi)
  • Seslere karşı tepki verdiğinde onu hediyelendirin

İşitme Kaybı Olan Çocukların Konuşmada ki Gelişimini Desteklemek İçin Bazı Öneriler 

  • normal bir ses tonu ile konuşun
  • dudaklarınızı abartmayın 
  • sesiniz ve konuşma şekliniz eğlendirici olsun
  • çocuğunuzun her zaman aktif katılımını sağlayın. Unutmayın ki lisan yaşanırken öğrenilir.
  • basit ve kısa cümleler kullanın
  • açık konuşun 
  • Her Şeyin adını kullanın
  • Çocuğunuzu konuşması için cesaretlendirin 
  • konuştuğu zaman ona karşılık verin 
  • çocuğunuzun yanıtlaması için fırsat verin 
  • anlaşılıncaya kadar mesajı tekrar edin
  • çocuğunuzun mutlaka iyi bir eğitim alabilmesi için Özel Eğitim Merkezi’ne götürün